بررسی تخصصی انواع کود و بذر

جلبک دریایی نقش به‌سزایی در افزایش رشد و عملکرد گیاه دارد و به عنوان یک تهویه کننده خاک شناخته می‌شود: جلبک‌های دریایی غنی از ترکیبی به نام آلژینات هستند و زمانی که اسید آلژینیک با یون های فلزی موجود در خاک پیوند برقرار می‌کند، ساختار کلی خاک بهبود یافته و در عین حال، هوادهی طبیعی آن را فراهم می‌سازد.

استفاده از کود جلبک دریایی می تواند فعالیت آنزیم و فعالیت میکروبی خاک را القا دهد و در نتیجه باعث بهبود کیفیت خاک شود: جامعه میکروبی جزء مهمی از اکوسیستم خاک است و به عنوان محرک اصلی سلامت و کیفیت خاک شناخته شده است. موجودات زنده خاک مسئول بسیاری از عملکردهای حیاتی اکوسیستم و فرآیندهای بیولوژیکی ضروری در خاک می‌ باشند، مانند چرخه مواد مغذی، حذف سموم، تجزیه مواد آلی و تشکیل خاکدانه های خاک، علاوه بر این موارد میکروارگانیسمهای موجود در خاک نقش مهمی در تقویت رشد گیاه دارند. اگرچه پیوندهای پنهان بین جوامع میکروبی خاک و اکوسیستم خاک هنوز به خوبی درک نشده است اما اثرات متقابل بین نوع کود، تنوع و فراوانی جوامع میکروبی خاک و کیفیت گیاه مشاهده شده است.

کود جلبک دریایی از گیاهان در شرایط تنش زیستی و غیرزیستی محافظت می‌کند و مقاومت گیاه را در برابر آفات و بیماری‌ها افزایش می‌دهد.

کود جلبک دریایی سرشار از ریزمغذی ها از جمله فسفر، کلسیم، منیزیم، پتاسیم و هورمون‌های رشد (مانند اکسین ها و سیتوکینین ها) است لذا در تحریک جوانه‌زنی، افزایش سبزینگی و فتوسنتز، ایجاد گل، افزایش باروری گیاه، افزایش خاصیت انبار داری محصول و افزایش اندازه و کیفیت محصول نقش چشم گیری دارد. 

عناصر غذایی مورد نیاز گیاه در خاک به وفور وجود دارند اما بخش عمده ای از این عرضه بالقوه به شکلی  است که به  اندازه کافی و سریع در دسترس گیاه قرار نمی‌گیرد تا رشد  مطلوبی داشته باشد لذا از دسترس خارج شده و گیاه دچار کمبود می‌گردد.

بستر خاک قابل کشت از ابتدا  دارای کمبود عناصر مغذی مورد نیاز گیاه بوده است. 

در اثر برداشت محصول، خاک دچار کمبود برخی از عناصر غذایی شده است و محصول جدید با کمبود مواجه می‌شود.  

در چنین مواردی استفاده از کودهای کشاورزی حاوی مواد معدنی و املاح و یون های مهم، ضرورت پیدا می کند. عناصر موجود در کودها می توانند جایگزین این  کمبودها در خاک شوند و رشد گیاه را بهبود ببخشند، بنابراین گیاهان برای رشد به مواد مغذی مختلفی نیاز دارند که توسط ریشه از خاک دریافت می شوند. گیاهان کمبود موادغذایی را گاهی اوقات به شکل های مختلف نمایش می دهند به عنوان مثال، در بسیاری موارد کلروز (به رنگ زرد یا سبز کم رنگ)، نشان دهنده کمبود گوگرد و نیتروژن است و یا کمبود آهن باعث ایجاد بافت سفید یا زرد کم رنگ می شود. با این حال، علائم کمبود ممکن است به اشتباه تفسیر شوند.

همچنین بیماری های گیاهی نیز  می توانند ظاهری شبیه کمبود مواد معدنی ایجاد کنند، لذا انجام آنالیز خاک و برگ توسط آزمایشگاه و تفسیر نتایج آن توسط متخصص تغذیه گیاه برای استفاده از کود مناسب و میزان مصرف آن بسیار ضرروی است تا با  انتخاب  نوع صحیح کود گیاه بتواند  کمبود این  مواد مغذی را برطرف کند. عوامل زیادی از جمله کیفیت خاک، نوع محصول و روش کاربرد، می‌توانند بر انتخاب نوع کود تأثیر بگذارند. امروزه طیف گسترده ای از کودهای کشاورزی موجود است که به کشاورزان این امکان را می دهد تا محیطی غنی از مواد مغذی برای محصولات خود ایجاد کنند.

نیترات ها عمدتا حلالیت و زیست تخریب پذیری بالایی دارند و به همین سبب به عنوان کود کشاورزی محبوب هستند. ویژگی های اساسی کودهای نیترات عبارتند از:

بهره وری: نیترات آزادانه تر از آمونیوم در محلول خاک حرکت کرده و به سهولت وارد ریشه می شود.

بازدهی: با استفاده از کودهایی مانند نیترات آمونیوم، بازدهی و کارایی عملیات کشاورزی، 5 تا 8 درصد افزایش می یابند.

کیفیت: کود نیترات احتمال بروز بیماری های گیاهان را کاهش داده و کیفیت خاک را بهبود می بخشد.

قابلیت اطمینان: آمونیوم نیترات و نیترات کلسیم به آسانی جذب گیاه شده و تلفات مواد مغذی را کاهش می دهند.

اسیدی شدن کمتر خاک: کودهای نیترات در مقایسه با اوره pH خاک را کمتر اسیدی می کنند. 

عدم تبخیر: کودهای مبتنی بر نیترات بر خلاف گاز آمونیاک در خاک های قلیایی مرطوب، تبخیر نمی شوند و از بین نمی روند.

کنترل آبشویی: نیترات آمونیوم به سبب جذب سریعتر در گیاه و دوز پایین تر، آبشویی را بهتر کنترل کرده و از هدر رفت مواد مغذی جلوگیری می کند. 

کاهش ردپای کربن: چرخه عمر ردپای کربن کودهای مبتنی بر نیترات نظیر نیترات آمونیوم در مقایسه با اوره، 12.5 درصد کمتر است.

شاخص زیست محیطی: لازم به ذکر است این کودها 46.6 درصد شاخص زیست محیطی کمتری دارند و برای محیط زیست مناسب هستند. 

سم پاش دستی به سم پاش های کوچکی گفته می شود که برای عملیاتی مانند کنترل آفات و علف های هرز و یا آب پاشی در مناطق کشاوری، خانگی و یا تجاری و در سطح کوچک مورد استفاده است.  کاربرد سم پاش‌ها در کشاورزی غالبا برای محلول پاشی مایعاتی مانند حشره کش ها، آفت‌کش ها، قارچ‌کش ها، علف کش ها، کودهای شیمیایی و سایر مواد روی محصولات کشاورزی به منظور محافظت از آفات و تامین مواد مغذی می باشد. این سم پاش ها در کشاورزی، مزارع، باغات وگلخانه‌هاو همچنین سایر زمینه ها مانند سم پاشی خانه و یا چمن رایج هستند و با حداقل تلاش و فشار، کاربردهای وسیعی دارند. از آنجایی که امروزه عملکرد محصول، تغذیه و مدیریت آفات و بیماری ها اهمیت فزاینده ای پیدا کرده است، لذا سم پاش ها به عنوان یک وسیله مهم از تجهیزات کشاورزی به منظور مقابله با این مشکلات مورد توجه قرار گرفته اند.

سم پاش ها بسته به نوع محصول یا مزرعه، وسعت منطقه ای که باید پوشش دهند و اینکه آیا برای استفاده مسکونی، تجاری یا کشاورزی است، بسیار متفاوت هستند. اجزای اصلی انواع مختلف سم پاش تقریباً مشابه هستند، اما تفاوت‌های ظریفی بر میزان مؤثر بودن سم پاش برای یک کار خاص تأثیر دارد بنابراین بسیار مهم است که سم پاش مناسب برای کاربرد خود را پیدا کنید. به طور کلی، همه سم پاش ها دارای اجزای اساسی پمپ، مخزن، لوله کشی، نازل،همزن و کنترل‌ها هستند، بسته به نوع سم پاش، این اجزای مختلف ممکن است یک آیتم واحد یا مجموعه ای از اقلام باشند که در کنار هم قابلیت های لازم را برای عملکرد سم پاش طبق طراحی ارائه می دهند.

کود جلبک دریایی سرشار از ریزمغذی ها از جمله فسفر، کلسیم، منیزیم، پتاسیم و هورمون‌های رشد است لذا در تحریک جوانه‌زنی، افزایش سبزینگی و فتوسنتز، ایجاد گل، افزایش باروری گیاه، افزایش خاصیت انبار داری محصول و افزایش اندازه و کیفیت محصول نقش چشم گیری دارد.  جلبک دریایی یک گیاه دریایی است که در اقیانوسها، رودخانه‌ها، دریاچهها و دیگر آب‌ها رشد می‌کند و اگر در حجم زیاد، برداشت شود به سرعت، مجددا رشد خواهد کرد، بنابراین جلبک‌ها از نظر زیست محیطی، پایدار هستند و تأثیر مثبتی بر چرخه CO2 در اکوسیستم می‌گذارند. کود حاصل از جلبک دریایی نوعی کود ارگانیک است که در گونه‌هایی مانند Ascophyllum nodosum و Fucus vesiculosus یافت می‌شود. غلظت‌‍‌های بالایی از مواد معدنی و هورمون‌های گیاهی در جلبک‌های دریایی یافت شده است لذا  می‌توانند به عنوان یک کود زیستی، جایگزین پایداری برای کودهای شیمیایی تبدیل شوند.

با توجه به ارگانیک بودن این کود می‌توان آن را به‌ عنوان یک نوع کود ارگانیک معرفی کرد، پس برای افزایش حاصلخیزی خاک و کمک به رشد گیاهان بسیار موثراست. کود جلبک دریایی به شکل پودری یا مایع مورد استفاده قرار می‌گیرد. البته کودهای مایع جلبک دریایی محبوب تر هستند و در بیشتر موارد کودهای مایع در مقایسه با جامد نتایج سریع‌تری ارائه می‌دهند، به این دلیل است که کودهای جامد ابتدا باید تجزیه شده و به حالت محلول درآیند تا گیاهان بتوانند آنها را جذب کنند، در حالی که کودهای مایع به راحتی قابل مصرف هستند. کود پودری و کود مایع جلبک دریایی هر دو در مقادیر مناسب و در زمان معین، مورد نیاز همه گیاهان هستند. این نوع کود ارگانیک برای رشد گیاه مزایای ارزشمندی را فرآهم می‌آورد.

کود هیومیک اسید سبب تحریک رشد و تکثیر میکروارگانیسم‌ها (موجودات زنده) خاک می‌شود. لذا با افزایش تعداد و رشد و فعالیت میکروارگانیسم‌های مفید، تجزیه موادآلی افزایش یافته وعناصر مغذی مورد نیازگیاه در خاک آزاد شده و گیاه می‌تواند از این عناصر استفاده کند. هیومیک اسید، به طور طبیعی، بخشی از چرخه طبیعت و جانداران موجود در خاک است و در چرخه آبی اقیانوس ها و رودخانه ها نیز یافت می شود. اسیدهای هیومیک جزء اصلی قابل استخراج مواد هیومیک خاک هستند  و ممکن است برای قرن ها در خاک دست نخورده باقی بماند. هیومیک اسید، زیر شاخه مواد هیومیک محسوب می شود؛ سایر ترکیبات آلی این گروه عبارتند از: هیومین و فولویک اسید. 

مواد هیومیک ترکیبات آلی طبیعی پیچیده‌ای هستند که در خاک از بقایای گیاهی، با فرآیند هوم‌سازی تشکیل می‌شوند. مواد هوموسی مجموعه پیچیده ای از مواد بی شکل قهوه ای تا تیره رنگ هستند که در طی تجزیه بقایای گیاهی و حیوانی توسط میکروارگانیسم ها، در شرایط هوازی و بی هوازی، در خاک، کمپوست، باتلاق ذغال سنگ نارس و حوضه های آبی منشأ می گیرند. بین ماده آلی خاک و هوموس تفاوت وجود دارد در واقع هوموس یک اصطلاح کلی است که گروهی از مواد هومیک مجزا اما متمایز را توصیف می کند درحالیکه ماده آلی خاک موادی هستند که با سرعت های مختلف در زمین تجزیه می شوند.

اسید فولویک: یک ماده هیومیکی  قهوه ای مایل به زرد تا زرد رنگ زرد که در هر شرایط pH در آب محلول است و وزن مولکولی کمی نسبت به هیومیک اسید دارد

هومین: یک ماده هیومیک سیاه رنگ که در هیچ pH ای از آب محلول نیست، وزن مولکولی بالایی دارد و هرگز در محصولات اسید هیومیک مایع استخراج شده از پایه، یافت نمی شود. هومین ها سیاه رنگ هستند.

اسیدهای هیومیک به عنوان واسطه ای برای انتقال مواد مغذی از خاک به گیاه بسیار مهم هستند زیرا می توانند مواد مغذی را نگه دارند و از شسته شدن آنها جلوگیری کنند. اسیدهای هیومیک به ریشه گیاه متصل می شوند. وقتی به ریشه می رسند، آب و مواد مغذی مورد نیاز گیاه را به همراه می آورند.

کود نیترات سال ها است که به عنوان یکی از کارآمدترین و مطمئن ترین منابع نیتروژن توسط کشاورزان استفاده می شود. کودهای مبتنی بر نیترات، نظیر نیترات آمونیوم، نیترات کلسیم و ... مواد مغذی خالصی هستند که الزامات زراعی و زیست محیطی کشاورزی مدرن را به خوبی برآورده می کنند. این ترکیبات در کنار دقت، کارایی و قابلیت اطمینان، تاثیر زیست محیطی کمتری نیز در مقایسه با کودهای مبتنی بر اوره دارند. بنابراین کودهای نیترات، انتخاب اول کشاورزانی هستند که به عملکرد مطمئن و حفاظت از محیط زیست اهمیت می دهند. 

نیتروژن عنصری حیاتی برای زندگی گیاهان است که رشد ریشه، فتوسنتز و همچنین جذب سایر مواد مغذی را تحریک می نماید. با این حال مولکول های نیتروژن موجود در جو غیر فعال هستند و به راحتی توسط گیاهان جذب نمی شوند، در نتیجه باید این عنصر را به شکل کود مبتنی بر نیترات به خاک اضافه کنیم. استفاده از نیتروژن به شکل نیترات، یک منبع تغذیه فوری برای گیاهان است. 

حاصلخیزی خاک در واقع شاخص کیفیت خاک است که آن را قادر می سازد تا ترکیبات را در مقادیر کافی و تعادل مناسب برای رشد گیاهان در زمانی که عوامل دیگر (مانند نور، رطوبت، دما و ساختار خاک) مساعد هستند، فراهم کند. در مواردی که حاصلخیزی خاک مناسب نیست، مواد طبیعی یا  سنتز شده برای تامین مواد غذایی مورد نیاز گیاه به خاک اضافه می‌شوند تا حاصلخیزی طبیعی خاک را افزایش دهند و جایگزین عناصر شیمیایی گرفته شده از خاک توسط محصولات قبلی ‌شوند، این مواد اصطلاحا کود کشاورزی نامیده می شوند. به عبارت دیگر کود کشاورزی شامل هر ماده آلی یا معدنی، ارگانیک یا شیمیایی است که بتواند شرایط رشد مطلوب گیاه را تأمین کند. 

گیاهان به حداقل 16 عنصر نیاز دارند که مهمترین آن‌ها کربن، هیدروژن، اکسیژن، نیتروژن، فسفر، گوگرد، پتاسیم، کلسیم و منیزیم است. گیاهان کربن را از جو و هیدروژن و اکسیژن را از آب بدست می آورند. سایر مواد مغذی  نیز از خاک گرفته می شود. گیاهان حاوی عناصرسدیم، ید، کبالت، سیلیکون و آلومینیوم هم هستند، اما ظاهراً این عناصر برای رشد گیاه ضروری نمی‌باشند. لازم به ذکر است هنگامی که ذخایر موجود یک ماده مغذی در گیاه کاهش می‌یابد، فقدان آن به یک عامل محدود کننده در رشد تبدیل می شود.