استفاده از هیومیک اسید می‌تواند تأثیرات مختلفی بر pH خاک داشته باشد، که به‌طور عمده به نوع خاک، شرایط محیطی و میزان هیومیک اسید استفاده شده بستگی دارد. در اینجا به برخی از تأثیرات کلیدی هیومیک اسید بر pH خاک پرداخته می‌شود:


1) تعدیل pH خاک:

هیومیک اسیدها به دلیل داشتن گروه‌های عملکردی مختلف مانند کربوکسیل و فنولیک، توانایی بالایی در تبادل یون‌ها دارند. این خاصیت باعث می‌شود که هیومیک اسیدها بتوانند در خاک‌های قلیایی، با انتشار یون‌های هیدروژن(H+)    pH خاک را کاهش دهند و در خاک‌های اسیدی با تشکیل کمپلکس‌های پایدار با یون‌های فلزی، از اسیدیته بیشتر خاک جلوگیری کنند. به عبارت دیگر، هیومیک اسید به‌عنوان یک ماده بافر عمل کرده و pH خاک را به سمت محدوده خنثی‌تر هدایت می‌کند.


2) افزایش ظرفیت بافری خاک:

هیومیک اسیدها به افزایش ظرفیت بافری خاک کمک می‌کنند، به این معنا که توانایی خاک برای مقابله با تغییرات ناگهانی pH افزایش می‌یابد. این ویژگی به‌ویژه در خاک‌هایی که به‌طور طبیعی دارای ظرفیت بافری پایینی هستند، مانند خاک‌های شنی، اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. هیومیک اسیدها می‌توانند تغییرات ناگهانی pH را جذب کرده و از تأثیرات منفی آن‌ها بر رشد گیاهان جلوگیری کنند.


3) اثرگذاری بر pH در ناحیه ریزوسفر:

هیومیک اسیدها با افزایش فعالیت‌های میکروبی و زیستی در ناحیه ریزوسفر (ناحیه نزدیک به ریشه‌های گیاه)، می‌توانند به‌صورت غیرمستقیم بر pH این ناحیه تأثیر بگذارند. فعالیت‌های میکروبی، از جمله تولید اسیدهای آلی و سایر متابولیت‌ها، می‌تواند منجر به تغییرات محلی در pH شود که این تغییرات می‌توانند جذب مواد مغذی را برای گیاهان بهبود بخشند.